Muhabbet Kuşu Salması Nasıl Olmalı

[muhabbetkusu]

Muhabbetkuşları yalnızca evde ve kafes içlerinde 'beslenmez. Sıcağa ve soğuğa dayanıklı oluşları onları, balkon, teras ve bahçelerde, salma adı verilen özel kuş kümeslerinde besleyip üretmemize olanak sağlar.

Salmalar, genellikle çevresi küçük delikli kümes telleri ile çevrilerek korunmuş bir açık yerin yanı sıra, kuşların barınağı olarak kullanılan bir kapalı yerden oluşan, çoğunlukla fazla sayıda kuşun birlikte beslenip yetiştirilmesi amacıyla yapılmış yerlerdir. Doğal olarak çeşitli tipleri ve büyüklükleri farklı olanları vardır. Salmanın tip ve büyüklüğünün belirlenmesi, yetiştiricinin isteğine ve amaçlarına bağlı bir durum olduğu gibi, burada, kuşlar için bir uçuş alanı öngörmek veya böyle bir alana yer vermemek de onun yargısına bağlıdır.

Uçuş alanına sahip olmayan bir salmanın genişliği, 70 x 130 santimlik alana ve iki metre yüksekliğe sahip olmalıdır. Bu ölçü, içinde bir çift muhabbetkuşu yetiştirilmek için hazırlanmış salmalar için geçerlidir. Salmaların yanyana kurulmasıyla, birbirlerinden ayrı salmalara yerleştirilmiş kuşlar, diğer eşleri görerek daha istekle çiftleşir ve kuluçkaya yatarlar. Böylece muhabbetkuşlarının üreme verimlilikleri artırıldığı gibi, üremenin gözlenmesi, koşullandırılması ve yönlendirilmesi de sağlanmış olur. Salmalarda gözetimli kuş üretilmek istendiğinde, hangi bölmelerde, hangi renk ve türde kuşların çiftleşmeye sokulduğunun saptanarak yazılması ve döllerin bileziklerle işaretlenmesinde yarar vardır.

Uçuş alansız salmalarda, tüneklerin yerleştirilmesine büyük özen göstermek gerekir. Tünekler, kuşların uçuş alanlarını kısıtlayan engeller durumunda olmamalı, onların uçuş hedeflerinin sonundaki dinlenme ve konma yeri özelliğini taşımalıdır. Deneyler göstermiştir ki, kuşların uçuş alanlarının büyük tutulması, üremede de iyi sonuç alınmasını sağlamaktadır. Ayrıca, üreme sürecinin dışındaki zamanlarda, bölmeleri oluşturan kısımlar çıkartılarak, kuşların daha büyük bir uçuş alanından yararlanması sağlanabilir.

Genellikle, muhabbetkuşlarının geniş alanlarda beslendiği ve çok sayıda çiftin üretime sokulduğu salmaların en iyisi, bu kuşların çiftler halinde barındırıldığı yan yana dizili seri barınakların, birleştirilmiş bir uçuş alanına sahip olanıdır. Böylelikle kuşlar kendileri için çok gerekli olan güneş ışığı ve yağmurdan da yararlanabileceklerdir. En ufak salmalar için bile bırakılacak uçuş alanının uzunluğu 2 metreden az olmamalıdır. Bundan daha kısa olan uçuş alanlarında kuşlar, sağlıkları için çok gerekli olan hareketleri yeterince yapamazlar.

Üreme sürelerinin dışında, ortalama bir düzüne kadar muhabbetkuşu, uçuş alanı olan salmalara birlikte bırakılabilir. Böylelikle hem kendilerini yalnız hissetmiyecek, hem de hep birlikte açık havadan, güneşten ve yağmurdan yararlanabileceklerdir. Böyle bir ortamda yetişen muhabbetkuşları daha sağlıklı olur ve daha iyi döl verirler.

Salmalarını kendileri yapmak isteyen üretici ve yetiştiriciler, isterlerse bunları kendileri yapabilirler. Salmanın çevresini çevirmekte kullanılan telleri, açık alanın çatısını oluşturan köşebentleri, direkleri, diğer ahşap ve beton malzemeyi hazır olarak da bulmak mümkün. Yapım sırasında kopan, tel parçalan ve diğer madeni parçaları iyice temizlemek gerekir. Yoksa .bunları yutan kuşlar ölebilir. Ayrıca, zehirli kaplama içeren yapı elemanları kuşlarınızın yok olmasına neden olabilir. Bu gibi zehirlenmeleri önlemek amacıyla galvanize olmayan tel çitler kullanmalı ve bunların üzeri zehirli olmayan boya ile boyanmalıdır.

Temel kurallara uyulması koşuluyla, salmaların yapım biçimi, özelliklerinin saptanması, tümüyle yetiştiriciye bırakılabilir. Salmaların tabanları, genellikle beton olarak yapılagelmektedir. Eğer tabana beton dökülmeyecekse .salmanın 30 santim kadar altından, toprağın içine, sık dokunmuş çelik hasır tel ile bir koruyucu perde yaparak, sıçan, fare ve benzeri zararlı hayvanların, kümese girmelerine karşı önlem almak sizi ilerde pek çok üzücü olaydan koruyacaktır. Kümesin tabanı, ekilebilir bir toprak ise, bu yöntemle toprak altından gelecek tehlikelere karşı güven sağlandıktan sonfa, kuş otu, kanarya otu, çayır otu, yulaf ve çimen gibi bitkiler ekilerek, kuşlara vitamin ve besin dolu yiyecekler, size de güzel bir görünüm sağlanabilir.

Kümeslere konulacak tüneklerin, ağaçlardan elde edilecek dal parçalarından olmasıyla ve hatta eğer mümkünse dallı budaklı bir ağaç dalının, diklemesine, ağaç görünümü verecek biçimde dikilmesiyle, doğal ve güzel bir görünüm sağlanabilir. Ancak bu tip tünekler, fırınlanmış tahtadan yapılan tüneme çubuklarına oranla daha sık değiştirilmelidir. Ağaç dalından elde edilen tüneklerin yapay tüneklerden üstün başka bir yönü ise, kuşların bunları gagalamaktan zevk duymaları, bu gereksinimlerini bu yolla karşılamaları nedeniyle de salmanın ahşap kısımlarına daha az zarar vermeleridir. Tünekleri yerleştirirken, onları uçuş alanını engellemiyecek konumda koymaya özen gösterilmelidir.

Bir başka salma türü de, kuşların gerek barındıkları ve gerekse uçtukları alanın, üreme zamanı da olmak üzere, her zaman için tek ve birleşik olduğu türlerdir. Doğal olarak bu tür bir yetiştirmede hep değinegeldiğimiz pek çok sakınca ortaya çıkacak. bunlardan korunma olanağı bulunmayacaktır. Çiftleşmelerin ve elde edilecek türlerin gözetimsizliğinin yanı sıra, kuşlar arasında yaralanmalar, yumurta kırılmaları, yavru kayıpları gibi pek çok olay olağan karşılanmalıdır.

Tipi, türü, biçimi ne olursa olsun salmaların sahip olması gereken temel niteliklerini ve dikkat edilmesi gereken konuları kısaca sıralayalım:

1. Salmalar özellikle kuzeye kapalı, güneye ve doğuya açık olmalıdır. Dik gelen güneş ışınlarına karşı doğal veya yapay bir gölge yapıcı ögeye sahip bulunmalıdır. Bu bir ağaç olabileceği gibi bir tente de olabilir.

2. Salma, hava akımlarının merkezi yerinde, sürekli kar, yağmur gören, rüzgâr alan yöne açık olmamalı, doğal bir barınak özelliği de taşımalıdır.

3. Salmalann tabanları betonla veya toprak altından çelik hasır tellerle fare, sıçan, yılan ve benzeri zararlılara karşı korunmuş olmalıdır.

4. Salmaların kapalı kısımları eğer gevşek, kuşlar tarafından oyulabilir bir malzemeden, tahtadan veya kerpiçten yapılmışsa, içerden kalın ve sert bir çimento sıva tabakasıyla kuvvetlendirmekte veya hasır tellerle korumakta fayda vardır.

5. Tüm çevresi ve üzeri telle çevrili olan uçma alanı bölümünün üstü, gür yapraklı büyük bir ağaç gibi doğal bir siperin gölgesinde değilse, çatının, eternit, ondülin gibi bir malzemeyle kısmen kaplanarak güneşten korunmasına veya üzerinin çadır bezi ile örtülerek bir gölgenin sağlanmasında zorunluluk vardır.Yukarıdan gelecek yağmur damlaları onları ne denli sevindirirse dik gelen güneş ışınlarıda o denli rahatsız eder. Kuşlar korumasız yerde,sıcak bir yaz gününde güneş çarpmasından ölebilirler.

6. Salmanın kapalı bölüm tabanının betonla ve açık bölüm tabanının çim ve benzeri bitkilerle yeşillendirilmesinde sayısız yararlar vardır.

7. Salmalara konulacak tünekler tercihen ağaç dallarından oluşturulmalı olanak bulundukça değiştirilmeli ve salmanın uçuşu engellemeyecek bölgelere yerleştirilmelidir.

8. Yuva kutuları salmanın kapalı bölümüne ve tümü belirli ve eş yükseklikte olma üzere yerleştirilmelidir.

9. Yem su kapları ve yeşillik askılarının kuşların tümünün rahatça kavgasız ve çekişmesiz biçimde besinlerini rahatça alabilecekleri sayıda olması değiştirme ve yenilenmelerinin kolay olacağı yerlerde bulunması pratik kazanç sağlar.

Muhabbet Kuşu Salması Bakımı

Doğada sürekli bir değişim, yenilenme ve dönüşüm vardır. Bu süreklilik içinde muhabbetkuşları, doğanın gerçek bir parçası olarak hem gereksinimlerini dcğadan karşılarlar, hem de ona katkıda bulunurlar. Geniş bir ortam içinde kendi kendilerine yeterler. Beslenme ve üremeleri için tüm koşullar elverişlidir. Ve gerekli olan her şeyi bu ortam içinde yeterince bulmak olasıdır.

Ne denli geniş olanaklar sağlanırsa sağlansın, evcil yasam koşullarında bu böyle değildir. Her şeyden önce sınırlı bir alan ve olanaklar içindedirler. Yemlikteki yem tükenir, su bayatlar, yaşadıkları ortam kirlenir, özelliklerini yitirir. Havalandırılmak, temizlenmek, ilgi görmek, bakım görmek isterler. Yeni yem, yeni su, taze yeşillik, değişik tohumlar gereksinirler. Tırnaklan uzar sakıncalar doğurur; gagaları uzar, yem yiyemezler; hastalıklar, asalaklar sağlıklarını bozar, bakım ve tedaviyi gerektirirler. Alıştıkları ve benimsedikleri yetiştiricinin ilgisini beklerler. Evcilleşmiş muhabbet kuşlarının özgür bırakıldıklarında pek nadiren de olsa evlerinin yolunu bulup yuvalarına dönmelerinin nedeni, sahiplerine olan bağlılık ve onun ilgisine olan gereksinimleridir.

Kafes ve salmaların bakımında en önemli konuların başında temizlik gelir. Temizliğine özen gösterilmeyen kafes ve salmalarda yaşayan kuşlar için hastalıkların ve parazitlerin etkisiyle sağlıklarının bozulması kaçınılmaz bir sonuçtur. Kuşkusuz, bir hastalıkla tedavi amacıyla uğraşmaktansa, o hastalık ve sakıncaların doğmaması için önlemler aimak çok daha kolaydır. Temizlik kavramıyla anlatılmak istenen, yalnızca kafesin veya salmanın temizliği değil, aynı zamanda kuşların temizliğidir. Bu temizlik, günlük ve haftalık olmak üzere iki bölümde ele alınabilir. Günlük temizlikte yapılacak işleri şöyle sıralayabiliriz:

1. Temizlik tercihen sabah saatlerinde yapılmalıdır. İlk iş olarak, yemlikler, suluklar, yemişlik ve eğer kirlenmişse tünekler, kafesin sürgülü tabanıyla birlikte çıkartılarak .temizliğin yapıldığı vc yemlerin tazelendiği yere götürülür. Tünek başlıklarında bulunan, bitlere karşı konan toz gereğinde yenilenir.

2. Kaplar temizlenir, su ve yemlikler, gereken özen gösterilerek tazelenir. Kafesin tabanına eğer taban kumu serilmekteyse, buradaki dışkı ve yem artıkları toplanır. Muhabbet kuşlarının dışkıları kuru olduğu ve yemlerini aşırı oranda dağıtmadan yedikleri için bu işlem o denli zor değildir. Taban kumu serilmiyorsa, kafes tabanına, tabanı koruyan, temizlikte kolaylık sağlayan kalın paket kağıtlarından uygun ölçüde kesilerek kullanılması yararlı olur.

3. Bütün bu tazeleme ve temizleme işleri tamamlandıktan sonra her şey yerli yerine konulur.

4. Kafesin bulunduğu oda, kuş hava akımlarının ortasında kalmıyacak, rahatsızlanmasına neden olabilecek bir etkiye uğramıyacak biçimde havalandırılır. Bu çok önemli bir noktadır. Kuşların en büyük gereksinimlerinden biri de temiz havadır. Ancak bunu sağlarken hastalanmasına neden de olmamak gerekir.

5. Bütün bunlar bitince, kafesin karşısına oturun ve kuşunuzu dikkatle inceleyin:

6. Yemini istekle ve iştahla mı yiyor?

7. Tünekten tüneğe sıçrıyor mu, yoksa bir köşeye büzülmüş, isteksiz ve hareketsiz mi duruyor?

8. Tüyleri kabarık mı, normal mi?

9. Bakışları canlı mı, donuk mu?

10. Dışkısının rengi ve katılığı normal mi, değil mi?

11. Ayaklarında ve yüzünde pullanma görülüyor mu?

12. Gagasında ve tırnaklarında fazla uzama var mı?

13. Kırmızı bit gibi asalakların bulunduğuna dair belirtiler buluyor musunuz?

Salmanın temizliği, kafeslerin temizliğinden büyük bir ayrıcalık göstermez. Doğal olarak, özelliklerinden ötürü salmaların havalandırılmasına, tabanlarına kağıt yayılmasına gerek yoktur. Kafes ve salmaların bu günlük bakım ve temizliklerinden başka, haftada veya onbeş günde bir daha büyük ve ayrıntılı bir temizlik yapmak yararlı bir zorunluluktur. Bu büyük temizlikte, kafeslerin ve salmaların her yeri inceden inceye temizlenir. Hiç bir yerde yem artığı ve pislik bırakılmaz. Kafesler sodalı sıcak sularla silinir, tünekler iyice temizlenir. Tünek başlıklarına pamukla konulan pire tozları yenilenir. Yuva kutularma, salmanın, kapı, pencere gibi tahta bölümlerinin ek yerlerine, çatlaklarına ve aralarına, bir litre suya iki kaşık İzotox konularak hazırlanacak eriyikten bir süngerle sürülerek dezenfeksiyon sağlanır. Bu, özellikle yavruların yumurtadan çıktıkları ve yetiştikleri bir ay içinde, son derece önemli ve savsaklanmaması gereken bir önlemdir. Ancak her ilaçlamadan sonra, yavruların bu ilaçlanana değil, bir önceki, yani daha önce ilaçlanmış bulunan eski yuvaya konulması gerekmektedir. Yeni ilaçlanmış yuvaya yavruların konması sakıncalıdır.