- Katılım
- 16 Ocak 2013
- Mesajlar
- 3,078
- Tepkime puanı
- 52
Muhabbetkuşları, doğa ile bütünleştikleri yabanıl yaşamlarında, besinlerini doğal kaynaklardan bitki tohumlarından, yeşil filizlerden, böcek ve kurtçuklardan sağlarlar. Kendileri için gerekli olanı. içgüdüsel bir seçimle belirler ve yerler.
Kafes ve salmalarda ise bizim önlerine koyduğumuzla yetinmek zorundadırlar. Bu nedenle, verilecek besinlerin seçiminde, belirlenmesinde, nitelik ve özelliklerinin uygun olmasında yapılacak yanlışlıklar, düşülecek yanılgılar, kuşların sağlıklarının bozulmasına yol açar. Bu nedenle verilecek besinlerin bozulmamış, küflenmemiş, ilaçlanmamış, zararlı maddeler bulundurmayan, tozsuz, topraksız olmasına dikkat ediniz. Kuşlarınıza, muhabbet kuşlarına özgü yemleri, ne az ne de fazla, ancak gereği oranda verin. Yetersiz beslemenin, değersiz ve bozuk nitelikli yemlerle beslemenin sakıncalarını daima göz önünde tutun. Kaldı ki, muhabbet kuşlarının bir süs hayvanı olarak evlerde bulundurulmasının belli başlı nedenlerden biri de, bakımlarının ve beslenmelerinin çok kolay olmasıdır.
Muhabbetkuşlarının beslenmesinde ayrıntılara geçmeden önce, onların temel besin kaynaklarım tanımlamakta ve tanıtmakta yarar var. Bunları şöyle kümelendirebiliriz:
1. Taneli Yemler ve Tohumlar
Kuşyemi: Sert kabuklu, açık sarı renkli, bileşiminde azot ve kireç oranı yüksek, unlu bir tohumdur.
Darı: Sarı ve beyaz olmak üzere başlıca iki türü vardır. Yuvarlak biçimde ve unlu bir tohumdur.
Yulaf: İçi sarı, kabuğu beyaz, uzun biçimli ve iri tanelidir. İri ve kabuklu olduğu için bu haliyle verilmeyip kabuksuzunun kırması verilmelidir.
2. Yeşillikler ve Meyveleri
Muhabbetkuşlarının doğadaki besinlerinin bir bölümünü, yeşillikler ve bitki filizleri ile küçük tomurcuklar oluşturmaktaydı. Kafes ve salmalarda onların bu gereksinimlerini karşılamak amacıyla, kıvırcık salata, marul, ıspanak, lahana, hindiba, pazı, kuş otu, kanarya otu, çimen gibi yeşillikler verilebilir. Çimlendirilmiş yulaf, buğday, darı filizleri, havuç, şalgam ve elma yiyebilecekleri diğer yeşillik ,sebze ve meyve adları olarak sayılabilir.
3. Mineraller ve Vitaminler
Muhabbetkuşlarının mineral gereksinimlerinin başında kalsiyum ve fosfor gelir. Bazı hazır yemlerde bu değerler katışık olarak bulunmaktadır. Ancak, kuşlarımızın yemini kendimiz hazırlama durumunda isek, özellikle, çiftleşme, yumurtlama, kuluçka ve yavruların gelişme süreci içinde bu değerleri yemlere kazandırmakta ve katmakta son derece özen göstermeliyiz. İskelet yapılarının, tırnak ve gagalarının gelişimi, yumurta kabuklarının sağlıklı oluşumu için bunlar zorunludur.
Bu amaçla kafeslere mürekkepbalığı kemiği asılabilir. Mürekkepbalığı kemiği, muhabbetkuşlarının kalsiyum gereksinimini karşıladığı gibi, onların uzayan üst gagalarının törpülenmesinde de görev yapar. Bu amaçlarla kafese veya salmaya, ilikli kemik de asılabilir. Kanarya mamalarında olduğunca, hazırlanacak mamanın içine iyice ezilerek katılan toz haline getirilmiş yumurta kabuğu da, muhabbetkuşunun bu gereksinimini karşılayacaktır. Muhabbetkuşları vitamin gereksinimlerini yedikleri yemlerden, yeşillik ve meyvelerden karşılayabilir. Bununla birlikte bu yemler kendilerine yeterince verilmediğinde, vitamin eksikliği nedeniyle ortaya çıkacak sakıncalar, yine bu değerleri özünde bulunduran yiyeceklerin bolca verilmesiyle giderilir.
4. Mamalar
Muhabbetkuşları, kanaryalarda olduğunca mamalarla beslenme alışkanlığında değildirler. Aslında bunu biraz zorlukla benimserler. Bununla birlikte, mama yeme alışkanlığı kazandırılabilirse, özellikle kuluçka devresinde ve yavrularını büyütme süresince onlara, güçlendirici, mineral, protein ve vitamin eksikliklerini giderici besinler kolaylıkla verilebilir. Bu mamaların arasına sinek, küçük toprak kurtçukları ve benzeri böcekler karıştırılarak verilirse daha kolaylıkla ve severek yedikleri görülmektedir .Bu kuvvet mamalarından bir örnek sunalım.
Bir yumurta, katı hale gelinceye kadar iyice pişirilir. Sarısı çıkartılarak ezilir. Ayrı bir yerde dökülerek un haline getirilen iki büskivite: Bu yumurta sarısı, yine ezilerek toz haline getirilmiş yumurta kabuğu, yarım çay kaşığı bal, iki damla balıkyağı ve biraz bira mayası hep birlikte katılarak iyice karıştırılır, taze olarak kuşlara sunulur. Mamalar günlük olarak hazırlanır ve kuşların üç dört saatte bitirebilecekleri oranda verilir, özellikle sıcak yaz aylarında mamalar, kısa sürede kokuşarak kuşların sağlıklarını bozabileceğinden, bu süre içinde yenmiyen bölümün alınarak dökülmesinde yarar vardır.
5. Kum
Muhabbetkuşlarının gereksinimleri arasında bir de kum vardır. Görüldüğü üzere, muhabbetkuşlarının temel besinini taneli kuru tohumlar oluşturmaktadır. Bu tohumlar kuş tarafından yutulduğunda ilk olarak kursağa gelir. Kursakta, özel salgıların etkisiyle bir ölçüde yumuşayan bu yenilen besinler taşlığa gelir. Taşlık, kuş tarafından yutulan küçük ve sert taşlarla öğütücü görevini üstlenmiş bir organdır. Taşlığın kasılma hareketiyle bu taşlar arasına sıkışan taneler iyice ezilir ve sindirilmeye hazır hale gelirler. Ancak buradaki küçük taşlar zamanla aşınır ve öğütücülük görevini yapamaz olurlar. Bu nedenle zaman zaman yerlerine yenilerinin gelmesi gerekir. Eğer kuş bu gereksinimini karşılayamazsa, ne denli iyi ve kaliteli yemlerle beslenirse beslensin yediklerinden yararlanamaz. Onları sindirip özümsiyemez. Üstelik, çeşitli sindirim bozuklukları geçirerek sağlıkları bozulabilir. Kuşçunuzda, bu amaçla satılmakta olan paketlenmiş özel kumlar bulacaksınız. Kumunuzu kendiniz sağlıyorsanız, iyice yıkamalı, arıtmalı ve ondan sonra kullanmalısınız.
Muhabbet Kuşu Beslemenin Önemli Noktaları
Muhabbetkuşlarının beslenmelerindeki temel öğeleri sırasıyla gördük. Aslında bu kuşlar son derece azla yetinen varlıklardır. Başlıca yiyeceği, kanarya yemi ve akdarı tanelerinin karışımından oluşan yemdir. Bu yemler kuşçularda hazırlanmış ve paketlenmiş olarak bulunduğu gibi, yetiştirici tarafından ayrı ayrı alınarak da karıştırılıp hazırlanabilir.
Yemleri ayrı ayrı alıp kendi katıştırarak vermeyi tercih eden yetiştirici, karışımı kuşlara vermeden önce bunların taze olup olmadıklarını, içlerinde toz, yağ, ilaç gibi yabancı madde bulunup bulunmadığını incelemelidir. Yemlerin hava almayacak temiz kaplarda saklanması ve yalnızca kuşlar için gerekli olan oranlarının birbirine karıştırılması gerekir. Böylelikle kuşların taze ve temiz yem yemeleri sağlanmış olur.
Yemlerin bir diğerine çok iyi katıştırılmış olmasına özen gösterilmelidir. Karışım iyi olmadığı zaman, kuşların uygun olmayan oranlarda yem yemesine neden olursunuz. Katışıklardan biri gereğinden az. diğeri ise gereğinden fazla verilmiş olur. Muhabbetkuşları yaygın olarak, kuşyemi ve akdarı katışığıyla beslenilmekte iseler de bunlar bazı yabani tohumlardan da yararlandırılabilir. Bu yemler kuşlara ister kurutularak, ister doğada bulunduğunca verilebilir. Bazı kuş satıcılarında, İngiliz türü kuşlar için hazırlanmış, yabanıl tohum katışığından elde edilmiş yemler bulunmaktadır. Bu yemler arada sırada olmak üzere, olağan yemlerinin arasında bir çeşni ve değişiklik olarak sunulabilir. Kuşlar bu yemin tümünü yememekle birlikte, bunları gagalamaktan büyük zevk duyarlar, kendileri için gerekli olanlarını ise, seçerek, karıştırarak bulur ve kursaklarına indirirler. Doğada yılın çok büyük bir bölümünde bulunabilen, sinir otu, sıçan otu gibi bitkilerin tohumlan da, kurutularak arada sırada verilebilir. Bu gibi yabanıl tohumlan şişeleyip saklamadan önce, çok iyi kurumuş olup olmadıklarına bakmalı, kesinlikle nemli olarak saklamamalısınız. Nemli olarak saklanan yem ve tohumlar küflenirler ve yediklerinde kuşların sağlıklarım bozarlar.
Muhabbetkuşlarına üreme süreci içinde iken, özellikle yavrular yumurtadan çıktıktan sonra yukarda tanımı yapılan kanarya mamalarından yapılarak, küçük öğünler halinde yedirilebilir. Bu mamaların içine, bulunabilecek sinek ve benzeri böcekler karıştırılırsa, doğadaki beslenme biçimlerine bir yaklaşım olarak, bir eksikliği karşılamış sayabiliriz kendimizi. Bununla birlikte, muhabbet kuşlarına alışık olmadıklan bu tür beslenmeyi, çok kısıtlı oranda ve kısa bir süre için uygulamayı öneririz. Aksi halde sindirim sistemleri bozulabilir.
Muhabbetkuşlarının beslenmesinde kullanılan çok değişik yem katışıklan vardır. Bunlar arasında muhabbetkuşlarının yapılarına en uygunu ve tüm yıl boyunca kullanılabilir olanı şöyledir:
2 ölçek büyük kuşyemi
2 ölçek küçük kuşyemi
1,5 ölçek akdarı
0,5 ölçek sarıdan 1 ölçek yulaf bulguru.
Darı tanelerinin kalitesi, tanenin büyüklüğüne, rengine göre değişir. Sert beyaz dan taneleri ve küçük sarı darı taneleri, yüksek besleyici güce sahiptir. Büyük sarı darı taneleriyse, beslenme yönünden yararlı olmamakla birlikte muhabbetkuşlarına yem katışığı içinde yedirilebilir. Kızıl darı taneleri ise, besleyici yönden çok zayıf oldukları gibi, muhabbetkuşları tarafından da sevilmezler. Bu nedenle yemlerine hiç karıştırılmamalıdır. Her hangi bir eğiliminiz yoksa, bu karışımı yapmak için uğraşmak zorunda değilsiniz. Çünkü bunları kuşçularda hazır olarak bulabileceksiniz.
Muhabbet kuşlarına yem olarak hazırlanan karışımlara yulaf da katılmak istendiğinde, bunun temizlenmiş, kabuklarından ayıklanmış ve kırılmış ince bulgur niteliğinde olması gerekir.
Karışımın ana maddesini oluşturan kuşyeminin besleyici niteliği çok yüksektir. Azotlu ye unlu bir besin olması nedeniyle kış aylarını soğukta geçiren kuşlara daha yüksek oranda verilebilir. Bununla birlikte kuşyemi ve yulaf bulgurunun çok fazla oranda verilmesi kuşları yağlandıracağından, yem oranlarının bilinçli hazırlanması gerekir. Karbonhidratlar. kuşa her an gerekli olan enerjiyi verirler. Proteinler, beden dokularının oluşmasına ve beden sağlığının korunmasına yardımcı olurlar. Mineraller ise kuşun kemik ve tüy sağlığında etkin görev alırlar. Bunun yam sıra, kanda gerekli nazı elemanların oluşmasına, sindirim salgılarına yardımcı olurlar. Muhabbetkuşu yemlerinde bulunan değerlerin başlıcalarını şöyle gösterebiliriz:
Yem Türü - Proteinler - Yağlar - Karbon hidratlar - Mineraller
Kuşyemi 13.5 5,0 51,5 2.0
Darı 11.5 4,0 60,0 3.0
Yulaf 12,0 6.0 62,0 3.0
Bu yemlere ek olarak, muhabbetkuşuna, karışık sert taşlar ve kumlar .mürekkepbalığı kemiği parçaları, temiz kum, tebeşir, kurutulmuş ve ezilerek toz haline getirilmiş tavuk yumurtası kabuğu gibi madensel tuzlar yönünden zengin maddeler de vermek gerekir. Bu mineral tuzlar, yetişkin muhabbetkuşlarının sağlıklarını korumada ve gelişmekte olanların gerektiği gibi büyümelerinde etkin olur. Yutulan taş ve diğer sert maddelerin, taşlıkta gördüğü öğütücülük görevinin dışında, bu maddelerde bulunan mineral tuzlar açısından büyük önem taşıdığı bir gerçektir.
Sözgelimi, muhabbetkuşlarının oldukça fazla oranda yediği mürekkepbalığı kemiği, bu hayvanların, tüy. tırnak, iskelet yapısı ve gagalarının gelişimi için gerekli bulunan kalsiyumu içerir. Kalsiyum, pek çok maddede bulunmakla birlikte, kuşlar için en uygun ve sindirilmesi kolay olarak mürekkepbalığı kemiğinde vardır.
Genç olsun, yetişkin olsun tüm muhabbetkuşları yeşillik yemeyi severler. Bazıları yeşil bitkilere karşı başlangıçta fazla bir ilgi göstermese bile kısa zamanda alışır ve severek yerler. Bu tür kuşlara yeşillik, önceleri küçük oranlarda verilmeli ve alıştıkça bu ölçü artırılmalıdır.
Kuş için yeşil bitkiler toplandığında, bunların kaynağının kuşa zarar vermeyeceğinden emin olunmalıdır. Ayrıca, yiyecekleri kuşa vermeden önce özenle yıkamalı ve kurutmalıdır. "“Bu konuda kuş sahiplerine, ellerinde böyle bir şeyi gerçekleştirecek olanaklar olduğu takdirde, kuşa vermeyi düşündükleri bitki türlerini, kendileri bahçelerinde veya bir saksıda yetiştirmeleri önerilebilir. Böylelikle kuşların taze yiyecek gereksinimlerini karşılayacak kaynaklar devamlı ellerinin altında olacaktır. Bu iş için en elverişli bitki ıspanaktır. Kış aylarında ekilecek bitkilerin seçiminde dikkatli olmak gerekir. Donmuş yiyecekler, kuşun sindirim sisteminde felaketle sonuçlanabilecek bozukluklara yol açabilir.
Taze, yeşil bitkilerin bulunamadığı durumlarda. dan salkımları bunların yerini tutabilir. Tohumları yeşerterek kuşun taze yiyecek gereksinimini bir ölçüde karşılayabilirsiniz.
Arpa, darı, buğday ve yulaf gibi tohumları çimlendirmek çok kolaydır. Bunun için tohumları derin bu tabağa koyarak üzerlerine biraz soğuk su dökmek ve yirmi dört saat bu şekilde bırakmak gerekir. Sonra tohumlan sudan çıkartarak karanlık ve ılık bir yere aktarmalısınız. Tohumların içinden çıkan filizleri, iki üç milimetreye ulaşıncaya değin bu şekilde bırakmak gerekir. Sonra yemesi için kuşa verebilirsiniz. Bu işi sürekli olarak yapmayı adet edinirseniz, kuşunuzun taze yiyecek ve vitamin gereksinimini karşılamış olursunuz. Ayrıca, deneyler sonucu varılan genel kanıya göre, muhabbetkuşları fazla değişken beslenme düzenini sevmediklerinden, onlara sürekli olarak aynı türde taze yiyecek ve yeşillik vermenizi de yadırgamayacaklardır. Doğal olarak, başlangıçta bu yeşertilmiş tohumların muhabbetkuşuna çok az miktarlarda verilmesi gerekir, aksi halde kuşun bu yeni yeme alışamaması yüzünden sindirim sisteminde bozukluklar oluşabilir.
Süs kuşunun besi düzenine, en az üretim kuşununki kadar özen göstermek gerekir. Kuşunuzu, kek, bisküvi, yağ ve patates gibi yabancı besinlerden uzak tutunuz. Bu tip besin maddeleri kuşta gereksiz bir şişmanlık yapar ve muhabbetkuşunun güzelliğini, zarif görünümünü bozar.
Süs kuşlarının şişmanlamalarındaki genel neden, sahiplerinin beslemede aşırıya kaçmalarıdır. Şişmanlık beraberinde birçok sorun da getireceğinden, kuşun ağırlığım normal sınırların üzerine çıkarmamada yarar vardır,
Kuşunuzun şişmanladığını farkettiğiniz zaman, onu sık sık uçmaya özendirmeniz gerekir. Bu arada kuşu aşırı derecede yormamaya da dikkat etmelisiniz. Karışık yem yerine sadece küçük kanarya yemi vermekle de, kuşun almış olduğu fazla gramları kolay vermesine yardımcı olabilirsiniz. Kuşunuz bisküvi, tost ve ekmek gibi besin maddelerinden hoşlanabilir, ama eğer zarif bir kuşa sahip olmak istiyorsanız'kuşunuzu bu gibi yiyeceklerden kesinlikle uzak tutmanız gerekecektir.
Olanak bulduğunuzda kuşa yeşermiş tohumlar vermeyi ihmal etmeyiniz. Bu gibi besinler kuşun vücut hatlarını korumasını ve gereğinden fazla yağ almamasını sağlıyacaktır.
Muhabbetkuşlarının kafeslerinde her zaman serin ve temiz su bulundurmalısınız. Normal olarak çok miktarda su içmemekle beraber bazıları, içme sularının içine atlayarak etrafa sıçratmaktan büyük bir zevk duyarlar. Eğer kuş suyun içine girmeyi, etrafa sıçratmayı seviyorsa, suyu sık sık değiştirmek gerekilidir. Kuşların içme suyuna haftada bir iki damla tendürdiot karıştırarak bazı hastalıklara karşı 'basit, ama geçerli bir önlem almış olursunuz.
Kafes ve salmalarda ise bizim önlerine koyduğumuzla yetinmek zorundadırlar. Bu nedenle, verilecek besinlerin seçiminde, belirlenmesinde, nitelik ve özelliklerinin uygun olmasında yapılacak yanlışlıklar, düşülecek yanılgılar, kuşların sağlıklarının bozulmasına yol açar. Bu nedenle verilecek besinlerin bozulmamış, küflenmemiş, ilaçlanmamış, zararlı maddeler bulundurmayan, tozsuz, topraksız olmasına dikkat ediniz. Kuşlarınıza, muhabbet kuşlarına özgü yemleri, ne az ne de fazla, ancak gereği oranda verin. Yetersiz beslemenin, değersiz ve bozuk nitelikli yemlerle beslemenin sakıncalarını daima göz önünde tutun. Kaldı ki, muhabbet kuşlarının bir süs hayvanı olarak evlerde bulundurulmasının belli başlı nedenlerden biri de, bakımlarının ve beslenmelerinin çok kolay olmasıdır.
Muhabbetkuşlarının beslenmesinde ayrıntılara geçmeden önce, onların temel besin kaynaklarım tanımlamakta ve tanıtmakta yarar var. Bunları şöyle kümelendirebiliriz:
1. Taneli Yemler ve Tohumlar
Kuşyemi: Sert kabuklu, açık sarı renkli, bileşiminde azot ve kireç oranı yüksek, unlu bir tohumdur.
Darı: Sarı ve beyaz olmak üzere başlıca iki türü vardır. Yuvarlak biçimde ve unlu bir tohumdur.
Yulaf: İçi sarı, kabuğu beyaz, uzun biçimli ve iri tanelidir. İri ve kabuklu olduğu için bu haliyle verilmeyip kabuksuzunun kırması verilmelidir.
2. Yeşillikler ve Meyveleri
Muhabbetkuşlarının doğadaki besinlerinin bir bölümünü, yeşillikler ve bitki filizleri ile küçük tomurcuklar oluşturmaktaydı. Kafes ve salmalarda onların bu gereksinimlerini karşılamak amacıyla, kıvırcık salata, marul, ıspanak, lahana, hindiba, pazı, kuş otu, kanarya otu, çimen gibi yeşillikler verilebilir. Çimlendirilmiş yulaf, buğday, darı filizleri, havuç, şalgam ve elma yiyebilecekleri diğer yeşillik ,sebze ve meyve adları olarak sayılabilir.
3. Mineraller ve Vitaminler
Muhabbetkuşlarının mineral gereksinimlerinin başında kalsiyum ve fosfor gelir. Bazı hazır yemlerde bu değerler katışık olarak bulunmaktadır. Ancak, kuşlarımızın yemini kendimiz hazırlama durumunda isek, özellikle, çiftleşme, yumurtlama, kuluçka ve yavruların gelişme süreci içinde bu değerleri yemlere kazandırmakta ve katmakta son derece özen göstermeliyiz. İskelet yapılarının, tırnak ve gagalarının gelişimi, yumurta kabuklarının sağlıklı oluşumu için bunlar zorunludur.
Bu amaçla kafeslere mürekkepbalığı kemiği asılabilir. Mürekkepbalığı kemiği, muhabbetkuşlarının kalsiyum gereksinimini karşıladığı gibi, onların uzayan üst gagalarının törpülenmesinde de görev yapar. Bu amaçlarla kafese veya salmaya, ilikli kemik de asılabilir. Kanarya mamalarında olduğunca, hazırlanacak mamanın içine iyice ezilerek katılan toz haline getirilmiş yumurta kabuğu da, muhabbetkuşunun bu gereksinimini karşılayacaktır. Muhabbetkuşları vitamin gereksinimlerini yedikleri yemlerden, yeşillik ve meyvelerden karşılayabilir. Bununla birlikte bu yemler kendilerine yeterince verilmediğinde, vitamin eksikliği nedeniyle ortaya çıkacak sakıncalar, yine bu değerleri özünde bulunduran yiyeceklerin bolca verilmesiyle giderilir.
4. Mamalar
Muhabbetkuşları, kanaryalarda olduğunca mamalarla beslenme alışkanlığında değildirler. Aslında bunu biraz zorlukla benimserler. Bununla birlikte, mama yeme alışkanlığı kazandırılabilirse, özellikle kuluçka devresinde ve yavrularını büyütme süresince onlara, güçlendirici, mineral, protein ve vitamin eksikliklerini giderici besinler kolaylıkla verilebilir. Bu mamaların arasına sinek, küçük toprak kurtçukları ve benzeri böcekler karıştırılarak verilirse daha kolaylıkla ve severek yedikleri görülmektedir .Bu kuvvet mamalarından bir örnek sunalım.
Bir yumurta, katı hale gelinceye kadar iyice pişirilir. Sarısı çıkartılarak ezilir. Ayrı bir yerde dökülerek un haline getirilen iki büskivite: Bu yumurta sarısı, yine ezilerek toz haline getirilmiş yumurta kabuğu, yarım çay kaşığı bal, iki damla balıkyağı ve biraz bira mayası hep birlikte katılarak iyice karıştırılır, taze olarak kuşlara sunulur. Mamalar günlük olarak hazırlanır ve kuşların üç dört saatte bitirebilecekleri oranda verilir, özellikle sıcak yaz aylarında mamalar, kısa sürede kokuşarak kuşların sağlıklarını bozabileceğinden, bu süre içinde yenmiyen bölümün alınarak dökülmesinde yarar vardır.
5. Kum
Muhabbetkuşlarının gereksinimleri arasında bir de kum vardır. Görüldüğü üzere, muhabbetkuşlarının temel besinini taneli kuru tohumlar oluşturmaktadır. Bu tohumlar kuş tarafından yutulduğunda ilk olarak kursağa gelir. Kursakta, özel salgıların etkisiyle bir ölçüde yumuşayan bu yenilen besinler taşlığa gelir. Taşlık, kuş tarafından yutulan küçük ve sert taşlarla öğütücü görevini üstlenmiş bir organdır. Taşlığın kasılma hareketiyle bu taşlar arasına sıkışan taneler iyice ezilir ve sindirilmeye hazır hale gelirler. Ancak buradaki küçük taşlar zamanla aşınır ve öğütücülük görevini yapamaz olurlar. Bu nedenle zaman zaman yerlerine yenilerinin gelmesi gerekir. Eğer kuş bu gereksinimini karşılayamazsa, ne denli iyi ve kaliteli yemlerle beslenirse beslensin yediklerinden yararlanamaz. Onları sindirip özümsiyemez. Üstelik, çeşitli sindirim bozuklukları geçirerek sağlıkları bozulabilir. Kuşçunuzda, bu amaçla satılmakta olan paketlenmiş özel kumlar bulacaksınız. Kumunuzu kendiniz sağlıyorsanız, iyice yıkamalı, arıtmalı ve ondan sonra kullanmalısınız.
Muhabbet Kuşu Beslemenin Önemli Noktaları
Muhabbetkuşlarının beslenmelerindeki temel öğeleri sırasıyla gördük. Aslında bu kuşlar son derece azla yetinen varlıklardır. Başlıca yiyeceği, kanarya yemi ve akdarı tanelerinin karışımından oluşan yemdir. Bu yemler kuşçularda hazırlanmış ve paketlenmiş olarak bulunduğu gibi, yetiştirici tarafından ayrı ayrı alınarak da karıştırılıp hazırlanabilir.
Yemleri ayrı ayrı alıp kendi katıştırarak vermeyi tercih eden yetiştirici, karışımı kuşlara vermeden önce bunların taze olup olmadıklarını, içlerinde toz, yağ, ilaç gibi yabancı madde bulunup bulunmadığını incelemelidir. Yemlerin hava almayacak temiz kaplarda saklanması ve yalnızca kuşlar için gerekli olan oranlarının birbirine karıştırılması gerekir. Böylelikle kuşların taze ve temiz yem yemeleri sağlanmış olur.
Yemlerin bir diğerine çok iyi katıştırılmış olmasına özen gösterilmelidir. Karışım iyi olmadığı zaman, kuşların uygun olmayan oranlarda yem yemesine neden olursunuz. Katışıklardan biri gereğinden az. diğeri ise gereğinden fazla verilmiş olur. Muhabbetkuşları yaygın olarak, kuşyemi ve akdarı katışığıyla beslenilmekte iseler de bunlar bazı yabani tohumlardan da yararlandırılabilir. Bu yemler kuşlara ister kurutularak, ister doğada bulunduğunca verilebilir. Bazı kuş satıcılarında, İngiliz türü kuşlar için hazırlanmış, yabanıl tohum katışığından elde edilmiş yemler bulunmaktadır. Bu yemler arada sırada olmak üzere, olağan yemlerinin arasında bir çeşni ve değişiklik olarak sunulabilir. Kuşlar bu yemin tümünü yememekle birlikte, bunları gagalamaktan büyük zevk duyarlar, kendileri için gerekli olanlarını ise, seçerek, karıştırarak bulur ve kursaklarına indirirler. Doğada yılın çok büyük bir bölümünde bulunabilen, sinir otu, sıçan otu gibi bitkilerin tohumlan da, kurutularak arada sırada verilebilir. Bu gibi yabanıl tohumlan şişeleyip saklamadan önce, çok iyi kurumuş olup olmadıklarına bakmalı, kesinlikle nemli olarak saklamamalısınız. Nemli olarak saklanan yem ve tohumlar küflenirler ve yediklerinde kuşların sağlıklarım bozarlar.
Muhabbetkuşlarına üreme süreci içinde iken, özellikle yavrular yumurtadan çıktıktan sonra yukarda tanımı yapılan kanarya mamalarından yapılarak, küçük öğünler halinde yedirilebilir. Bu mamaların içine, bulunabilecek sinek ve benzeri böcekler karıştırılırsa, doğadaki beslenme biçimlerine bir yaklaşım olarak, bir eksikliği karşılamış sayabiliriz kendimizi. Bununla birlikte, muhabbet kuşlarına alışık olmadıklan bu tür beslenmeyi, çok kısıtlı oranda ve kısa bir süre için uygulamayı öneririz. Aksi halde sindirim sistemleri bozulabilir.
Muhabbetkuşlarının beslenmesinde kullanılan çok değişik yem katışıklan vardır. Bunlar arasında muhabbetkuşlarının yapılarına en uygunu ve tüm yıl boyunca kullanılabilir olanı şöyledir:
2 ölçek büyük kuşyemi
2 ölçek küçük kuşyemi
1,5 ölçek akdarı
0,5 ölçek sarıdan 1 ölçek yulaf bulguru.
Darı tanelerinin kalitesi, tanenin büyüklüğüne, rengine göre değişir. Sert beyaz dan taneleri ve küçük sarı darı taneleri, yüksek besleyici güce sahiptir. Büyük sarı darı taneleriyse, beslenme yönünden yararlı olmamakla birlikte muhabbetkuşlarına yem katışığı içinde yedirilebilir. Kızıl darı taneleri ise, besleyici yönden çok zayıf oldukları gibi, muhabbetkuşları tarafından da sevilmezler. Bu nedenle yemlerine hiç karıştırılmamalıdır. Her hangi bir eğiliminiz yoksa, bu karışımı yapmak için uğraşmak zorunda değilsiniz. Çünkü bunları kuşçularda hazır olarak bulabileceksiniz.
Muhabbet kuşlarına yem olarak hazırlanan karışımlara yulaf da katılmak istendiğinde, bunun temizlenmiş, kabuklarından ayıklanmış ve kırılmış ince bulgur niteliğinde olması gerekir.
Karışımın ana maddesini oluşturan kuşyeminin besleyici niteliği çok yüksektir. Azotlu ye unlu bir besin olması nedeniyle kış aylarını soğukta geçiren kuşlara daha yüksek oranda verilebilir. Bununla birlikte kuşyemi ve yulaf bulgurunun çok fazla oranda verilmesi kuşları yağlandıracağından, yem oranlarının bilinçli hazırlanması gerekir. Karbonhidratlar. kuşa her an gerekli olan enerjiyi verirler. Proteinler, beden dokularının oluşmasına ve beden sağlığının korunmasına yardımcı olurlar. Mineraller ise kuşun kemik ve tüy sağlığında etkin görev alırlar. Bunun yam sıra, kanda gerekli nazı elemanların oluşmasına, sindirim salgılarına yardımcı olurlar. Muhabbetkuşu yemlerinde bulunan değerlerin başlıcalarını şöyle gösterebiliriz:
Yem Türü - Proteinler - Yağlar - Karbon hidratlar - Mineraller
Kuşyemi 13.5 5,0 51,5 2.0
Darı 11.5 4,0 60,0 3.0
Yulaf 12,0 6.0 62,0 3.0
Bu yemlere ek olarak, muhabbetkuşuna, karışık sert taşlar ve kumlar .mürekkepbalığı kemiği parçaları, temiz kum, tebeşir, kurutulmuş ve ezilerek toz haline getirilmiş tavuk yumurtası kabuğu gibi madensel tuzlar yönünden zengin maddeler de vermek gerekir. Bu mineral tuzlar, yetişkin muhabbetkuşlarının sağlıklarını korumada ve gelişmekte olanların gerektiği gibi büyümelerinde etkin olur. Yutulan taş ve diğer sert maddelerin, taşlıkta gördüğü öğütücülük görevinin dışında, bu maddelerde bulunan mineral tuzlar açısından büyük önem taşıdığı bir gerçektir.
Sözgelimi, muhabbetkuşlarının oldukça fazla oranda yediği mürekkepbalığı kemiği, bu hayvanların, tüy. tırnak, iskelet yapısı ve gagalarının gelişimi için gerekli bulunan kalsiyumu içerir. Kalsiyum, pek çok maddede bulunmakla birlikte, kuşlar için en uygun ve sindirilmesi kolay olarak mürekkepbalığı kemiğinde vardır.
Genç olsun, yetişkin olsun tüm muhabbetkuşları yeşillik yemeyi severler. Bazıları yeşil bitkilere karşı başlangıçta fazla bir ilgi göstermese bile kısa zamanda alışır ve severek yerler. Bu tür kuşlara yeşillik, önceleri küçük oranlarda verilmeli ve alıştıkça bu ölçü artırılmalıdır.
Kuş için yeşil bitkiler toplandığında, bunların kaynağının kuşa zarar vermeyeceğinden emin olunmalıdır. Ayrıca, yiyecekleri kuşa vermeden önce özenle yıkamalı ve kurutmalıdır. "“Bu konuda kuş sahiplerine, ellerinde böyle bir şeyi gerçekleştirecek olanaklar olduğu takdirde, kuşa vermeyi düşündükleri bitki türlerini, kendileri bahçelerinde veya bir saksıda yetiştirmeleri önerilebilir. Böylelikle kuşların taze yiyecek gereksinimlerini karşılayacak kaynaklar devamlı ellerinin altında olacaktır. Bu iş için en elverişli bitki ıspanaktır. Kış aylarında ekilecek bitkilerin seçiminde dikkatli olmak gerekir. Donmuş yiyecekler, kuşun sindirim sisteminde felaketle sonuçlanabilecek bozukluklara yol açabilir.
Taze, yeşil bitkilerin bulunamadığı durumlarda. dan salkımları bunların yerini tutabilir. Tohumları yeşerterek kuşun taze yiyecek gereksinimini bir ölçüde karşılayabilirsiniz.
Arpa, darı, buğday ve yulaf gibi tohumları çimlendirmek çok kolaydır. Bunun için tohumları derin bu tabağa koyarak üzerlerine biraz soğuk su dökmek ve yirmi dört saat bu şekilde bırakmak gerekir. Sonra tohumlan sudan çıkartarak karanlık ve ılık bir yere aktarmalısınız. Tohumların içinden çıkan filizleri, iki üç milimetreye ulaşıncaya değin bu şekilde bırakmak gerekir. Sonra yemesi için kuşa verebilirsiniz. Bu işi sürekli olarak yapmayı adet edinirseniz, kuşunuzun taze yiyecek ve vitamin gereksinimini karşılamış olursunuz. Ayrıca, deneyler sonucu varılan genel kanıya göre, muhabbetkuşları fazla değişken beslenme düzenini sevmediklerinden, onlara sürekli olarak aynı türde taze yiyecek ve yeşillik vermenizi de yadırgamayacaklardır. Doğal olarak, başlangıçta bu yeşertilmiş tohumların muhabbetkuşuna çok az miktarlarda verilmesi gerekir, aksi halde kuşun bu yeni yeme alışamaması yüzünden sindirim sisteminde bozukluklar oluşabilir.
Süs kuşunun besi düzenine, en az üretim kuşununki kadar özen göstermek gerekir. Kuşunuzu, kek, bisküvi, yağ ve patates gibi yabancı besinlerden uzak tutunuz. Bu tip besin maddeleri kuşta gereksiz bir şişmanlık yapar ve muhabbetkuşunun güzelliğini, zarif görünümünü bozar.
Süs kuşlarının şişmanlamalarındaki genel neden, sahiplerinin beslemede aşırıya kaçmalarıdır. Şişmanlık beraberinde birçok sorun da getireceğinden, kuşun ağırlığım normal sınırların üzerine çıkarmamada yarar vardır,
Kuşunuzun şişmanladığını farkettiğiniz zaman, onu sık sık uçmaya özendirmeniz gerekir. Bu arada kuşu aşırı derecede yormamaya da dikkat etmelisiniz. Karışık yem yerine sadece küçük kanarya yemi vermekle de, kuşun almış olduğu fazla gramları kolay vermesine yardımcı olabilirsiniz. Kuşunuz bisküvi, tost ve ekmek gibi besin maddelerinden hoşlanabilir, ama eğer zarif bir kuşa sahip olmak istiyorsanız'kuşunuzu bu gibi yiyeceklerden kesinlikle uzak tutmanız gerekecektir.
Olanak bulduğunuzda kuşa yeşermiş tohumlar vermeyi ihmal etmeyiniz. Bu gibi besinler kuşun vücut hatlarını korumasını ve gereğinden fazla yağ almamasını sağlıyacaktır.
Muhabbetkuşlarının kafeslerinde her zaman serin ve temiz su bulundurmalısınız. Normal olarak çok miktarda su içmemekle beraber bazıları, içme sularının içine atlayarak etrafa sıçratmaktan büyük bir zevk duyarlar. Eğer kuş suyun içine girmeyi, etrafa sıçratmayı seviyorsa, suyu sık sık değiştirmek gerekilidir. Kuşların içme suyuna haftada bir iki damla tendürdiot karıştırarak bazı hastalıklara karşı 'basit, ama geçerli bir önlem almış olursunuz.