Emre KARAN
Meraklı Üye
- Katılım
- 10 Ara 2013
- Mesajlar
- 230
- Tepkime puanı
- 0
Dr. Kaya DEMİRÖZ
Kanatlı Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Süs kuşlarının bazıları aksi/ huysuz olarak tanımlanır; bir dakika önce sevgi dolu ve oyuncu iken hemen sonra isteksiz, ilgisiz ve soğuk davranabilirler. Kuşun vücut dili bazen oldukça belirgin bazen de çok kurnazca size neye ihtiyacı var, sıkıntıları nedir konusunda fikir verebilir. Vücud dileri ve farklı ötüş tarzlarını kullanarak mutlu, hoşnut, ürkek, öfkeli, hasta, aç, yorgun, ele alınmaya ve okşanmaya hazır olup olmadıklarını anlatabilirler. Her ne kadar papağanlar ve diğer kuşlar farklı vucüt dilleri ile iletişim kursalar da, aşağıdaki davranışlar bazılarında diğerlerinden daha sık bazılarında daha bariz olarak evcil kuşların büyük kısmında gözlenir. Kuşunuzun gözleri, sesi (ötüş tarzı), kanatları, kuyruğu, gagası ve davranışlarının ayrıntılı gözlenmesi size çok şey anlacaktır.
GÖZLER
Kuşlar, insanlardan farklı olarak gözbebeklerini çok çabuk büyütüp küçülterek irislerini kontrol edebilirler. Bu durum hayvan heyecanlan-dığında, bazı şeylerle çok ilgilendiğinde, kızdığında, ürktüğünde ya da saldırgan olduğunda gözlenebilmektedir.
FARKLI SESLER / ÖTÜŞLER
Kuşlar yaban hayatında, diğerlerini tehlikeden uyarmak, eşlerini cezbetmek, yaşam alanlarını korumak ve sosyal ilişkilerini sürdürmek için bazı sesler çıkarmaktadırlar. Evcil kuşlar ise çoğu zaman yüksek sesle bizlerle ilişki kurmaya çalışırlar.
Ötüş, konuşma ve ıslık ötüşü
Bu sesler genelde kuşun mutlu, sağlıklı ve halinden memnun olduğunun işaretidir. Bazı kuşlar izlenilmeyi sevdiklerinden cevresindekilere öter, konuşur ve ıslık ötüşüyle seslenirler. Bazı kuşlarsa sesiz kalırlar. Hâsılı kuş tehlike olmadığına emin, güvende hissediyor ve yaşadığı ortam rahatsa bir alışkanlık olarak bu aktivelerini sergiler. Genelde güneş doğduktan sonra, sabahın ilk saatlerinde ve güneş batmak üzere iken, alaca karanlıkta daha sık, ancak hayvan kendini mutlu hissediyorsa ve çoşkuluysa her zaman yaparlar.
Konuşur gibi ötüş
Bu tür ötüş düşük veya yüksek tonda olabilir. Kuş memmun olduğunda veya konuşma öğrenme pratiği yaparken düşük tondaöter. Yüksek tonda ötüş, size orada olduğuna, dikkat çekmeye, hatırlatmaya yöneliktir. Yaban hayatında kuşlar akşam uyumdandan önce sürünün diğer üyeleriyle ilişki kurmak için çoğu kez bu tür öterler.
Mırıldanma
Kedi mırıltısına benzemez. Kuş mırlıdaması daha ziyade düşük tonda şarkı mırıldamak gibi veya sıkıntılı şarkı söylemeye benzetilebilir. Mırıldanışta ne ifade etmek isteğini anlamak için hayvanın cevresi, başka davranışları göz önüne alınmalıdır.
Dil şaklatma
Dilini gagasına vurarak hızlı hızlı şaklatması, genel anlamıyla; “Amacım, sizi rahatsız etmek değil, bir arkadaş istiyorum. ” ifadesi, kuşun kendi kendine eğlendiğini ya okşanmak ya da ele alınmak isteğinin işareti sayılmalıdır. Çoğunluk kişisel bir özellik olarak tepeli papağanlarda rastlanmaktadır.
Homurdanma
Evcil kuşların hepisinde görümemekle birlikte, homurdanma saldırgan bir tavırdır. Eğer kuşunuz homurdanıyorsa, etrafı kontrol edin ve rahatsız edebilecek şeyleri uzaklaştırın. O anda kuşlar ellenmeyi ve dokunulmayı istemezler. Homurdanmaya benzer sesler çıkarıldığında gözbebekleri büyümemişse, genelde tüyler kabarıksa, kuşun rahat ve mutlu olduğunun göstergesidir.
Aksırma, tıksırma
Kuşlar tıpkı bizim gibi, toz, solunum yolu irritasyonu, buruna küçük böçek veya tüy parçacıklarının kaçması benzer nedenlerden aksırıp, tıksırırlar. Bazı kuşlar aksıma/tıksırma davranışı ile pozitif bir baskı oluşturup yabancı cismi dışarı atarlar. Bunda başarılı olamazsa hekime başvurmak gerekir.
Havlama
Bir kısım kuşlar konuşmaya başlama döneminde heycanlandığında, eşine veya cevresindeki diğer kuşlara üstünlük göstermeye kalkışırken sokak köpekleri gibi havlama benzeri sesleri çıkarırlar.
KANATLAR
Kanatlar her zaman uçmaya yaramaz; çoğu kez iletişimde kulanılmaktadır.
Kanat çırpmak
Kanat çırpmak veya yerde uçmak; alıştırma ya da hayvanın mutlu olduğunun göstergesidir. Kuşlar genellikle ya gerinmek veya serinlemek için kanatlarını açarlar.
Kanat dönmesi
Kanat dönmesi sinirlenme/öfkelenme veya ağrı gibi birçok şeyi düşündürebilir. Dönme, tüyleri kabartmak ya da düzeltmeki için de kullanılablir. Kanat dönmesine sırt kaburlaşması ve başın eğilmesi eşlik eder. Bunun kuşun yem istemesi anlamına geldiğini gözden kaçırmamalıdır.
Kanat düşmesi
Genç kuşlar kanatlarını açıp kapamayı öğrenirken kanatlarını düşürebilirler. Ancak yaşlılarda kanat düşmesi hastalık belirtisi olabilir. Eğer kuş fiziksel güç sarf etmişse yorgunluktan ötürü kanatlar düşmüş veya yıkanmışsa kanatlarını kurutmaktadır.
TÜYLER
Kuş tüylerinin aldığı pozisyonda vücud dili kapsamında sayılmalıdır.
Tüylerin kabarması
Kuşlar gagaları ile tüylerini düzeltme ve temizleme sırasında kabartırlar. Bazı kirleri veya tozları temizledikten sonra tüylerini normal pozisyona getirirler. Bazende kabarmış tüylerini bir rahatlama aracı olarak da kulanırlar. Eğer yaşadığı ortam soğuksa hayvan tüylerini kabartır. Son olarak, eğer tüyler hep kabarıksa hayvan büyük olasılıkla hastadır, vakit kaybetmeksizin veteriner hekime götürülmelidir.
Tepe tüyleri posizyonları
Kakatu ve sultan papağanlarında diğerlerinden farklı olarak, tepelerinde belirgin tüyleri bulunmakdır. Huzurlu ve rahat bir kuşta tepe tüyleri genelde arkaya doğru posizyondadır. Yalnız, uç kısmı hafif yukarı kıvrıktır. Eğer sizi görünce heyecanlanır, yeni bir oyuncak ya da beslenirse tepe tüylerini kaldırarak yepaze gibi açarlar. Tüyler yukarı doğru fazla kalkmışsa bu belirgin bir heyecan veya korkunun belirtisidir, bu uyarı kâale alınmalıdır. Agresif ya da korkmuş kuş tepe tüylerini yatay duruma getirerek siner ve tıslar.
Titreme
Kuşlarda titreme, korku, aşırı heyecan veya üreme davranışının bir göstergesi olabilir.
KUYRUK
Kuşlar da diğer evcil hayvanların kuyrukları gibi kuyruk tüylerini iletişim amaçlı kulanmaktadırlar.
Kuyruk sallama
Kuşlar tıpkı köpekler gibi size olan memnuniyetinin belirtmek için kuyruklarını sallalrlar. Keza bu eylem, dışkılamanında bir habercisi olabilir.
Kuyruk döndürme / kıvırma
Kuyruk döndürme / kıvırma genellikle mutluluğun bir göstergesidir. Sahibini gördüğünde, sevdiği bir oyuncakla oynadığında ve ödüllendirildin de gözlenebilir.
Kuyruğu aşağı-yukarı sallama
Kuyruğu aşağı yukarı sallamaya hızlı soluma eşlik eder. Bu gayret ve enerji gerektiren eksersizin ardından bir dinlenme anıdır. Ciddi bir aktivite söz konusu olmamasına rağmen, eğer hayvan kuyruk tüylerini yukarı-aşağı sallıyor ve soluyorsa solunum sıkıntısı veya enfeksiyon olabilir. Hekiminin görmesi gerekir
Kuyruk yepazeleme
Kuyruk tüylerini yelpazemeye çoğu kez saldırganlık veya öfke gibi başka davranışlar eşlik eder. Kuyruk tüylerini açmak bir canlılık ve güç gösterisidir.
BACAKLAR VE AYAKLAR
Bacaklar ve ayaklar vücudun diğer kısımları gibi iletişimde fazla kulanılmaz. Fakat kuşun çok enterasan kimi davranışları gözlenebilir.
· Ayak tıkırdatma
Özellikle kakatu ve sultan papağanlar gibi kimi kuşlar ayaklarını kafese vurup tıkırdarak karşı tarafa üstünlük gösteri sergilerler. Bu eseriyetle karşı tarafa gözdağı hisisni vermek için yapılır.
Güçsüz/Mecalsiz bacaklar
Bazı kuşlar ayakta durmak veya tünemek istemezler. Bu birden bire gözlenen “güçsüz bacak” sendromudur. Sendrom genellikle kuş uzun süre elde tutulmanın ardında kafesine konmak istendiğinde gözlenir; bu bir tür direnme, karşı koyma göstergesidir. Bu durumda bir müddet daha elde tutularak kuşun kendine olan ilgisinin artmasını beklemek gerekir. Böylece bacakların kuvvetlendiği ve ayakta durabildiği görülecektir. Kimi kuşlar bunu rutin bir davranış bicimi olarak sergilerler.
Baş aşağı sakma
Baş aşağı sakma kimi kuşların doğal davranışının bir parçasıdır. Böyle davranırken ortam rahat, hayvan mutludur.
Kafes tabanını eşeleme/ kazıma
Gri Afrika papağanı gibi bazı kuş türleri tabii ortamlarda gıdalarını yerde temin ederler.Ev ortamında ise tıpkı tavuk benzeri kafes tabanını eşelerler.
BAŞ VE GAGALAR
Gaganın yem toplamak, tüyleri temizlemek ve düzeltmek, sert kabuklu yemiş ve tohumları kırmak gibi birçok fonksiyonu bulunmaktadır. Keza yuva yapma yanında, savunma ve saldırı amaclı bir silah olarak kullanabilmektedirler. Sahihibiyle iletişime de gagası ile geçmekdir.
Gaga bileme
Gaga bileme genelde kuş uykudayken olur. Gagasının diğer gaga üzerinde kayması / sürünmesi tarzındadır. Bu işlem gaganın en iyi durumda tutulması amacıyla yapılmaktadır.
Gaga tıkırdatma
Gaga tıkırdatma ya da üst gaganın alt gaga üzerinde öne arkaya kaydırılmasının pek çok anlamı olabilir. Bir defa tıkırdatıyor ve gözlerini size doğru odaklıyorsa sizi karşılıyor ya da bilgilendirmeye çalışıyor demektir. Eğer defalarca gaga tıkırdatıyorsa uyarıyordur. Bu durumda kuşun ele alınması gerekir. Gaga tıkırtatma genede tepeli papağan türlerinde gözlenir.
Gaga temizleme
Genellikle kuş beslenmesini takiben gaganı kafes zemini, telleri veya tüneğe sürterek temizler. Kimi kuşlar gaga temizlemeyi yaşam alanlarını belirlemek için de yapmaktadırlar. Bazıları da bunu diğer kuşlarla karşılaşınca ve kendi yaşam alanlarını korumak için sergilemektedirler.
Isırma
Kuşlar pek çok sebeble ısırabilirler. Bu davranışın nedenlerini anlamak için cevrelerini dikkatlice gözlemek gerekir. Şöyle ki; yaşam alanını korumak, korkusuz olduğunu göstermek ya da kızdığında ısırabilmektedirler. Eğer çömelmiş pozisyonda gaga açıksa bu ısırmaya hazır olduğunun işaretidir.
Çiğneme
Genç yavrularda ısırma/çiğneme gaganın gelişimi sırasında sık görülmektedir. Bulabildiği her nesne ile gagasını kaşımaya çalışır; ısırır, çiğner. Ele alınırsa açıtmadan eli ve parmakları hafif hafif ısırır. Pek çok kuş çiğnemeden oldukca keyif alırlar ve hem gagalarını belli formda tutmak hem de eğlenmek amacı gibi değişik sebebden yaparlar. Farklı çiğneme oyuncakları bulunmaktadır. Bunlar kuşu stimule etme, uyarma ve ilgisini çekip oynaması için kullanılabilir. Bu şekilde uygunsuz ve istenmeyen şeyleri yutmasının önüne geçilmiş olunur.
Kusma/Öğürme
Kusma; ağız, yemek borusu veya kursaktan yediğini çıkarmasıdır. Eğer kuş gözlerini odaklıyor, başını öne eğip boynunu uzatarak kusuyorsa sahibine ilgisini gösteriyordur. Kuşlar genelde yavrularını- da böyle beslerler. Keza ergin kuşlar bu şekilde birbirlerini besleyerek kur yaparlar.
Gagayla dokunma
Kuşların oyunlarından biri de; biribirlerinin gagasını yakalayarak güreşir gibi oynaşmalarıdır.
Baş salama /titretme
Kafa sallama genelikle Afrika gri papağan türlerinde rastlanır. Nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Başı aşağı –yukarı sallama
İlgi bekleyen kuşlar başlarını yukarı aşağı hareket ettirirler.
DURUŞ
Kuşaların vücut duruş ve pozisyonları önemli olup kimi duruş ve pozisyonları özel anlamları vardır.
Rahatlama
Eğer hayvan rahatlamış, dinleniyor, baş ve vucuduna odaklanmışsa mutludur.
Tetikte
Baş ve vücut gergin, tüyler kabarıksa size yaşam alanı sahiplendiğini işaret ediyordur.
Başını eğme
Kuşbaşını size doğru eğiyor veya yukarı aşağı hareket ettiriyorsa sizden ilgi bekliyor, başının okşanmasını, hafif kaşınmasını beklemektedir.
Baş aşağı duruş
Kanatlar kalkık rahatlamış vücuyla baş aşağı pozisyondaysa sizin veya mustakbel eşinin dikkatini çekmeye çalışmaktadır.
Kızgınlık
Bir kuş başını öne doğru indirmiş, gözlerini odaklamış, kuyruk tüyleri çan şeklinde, tüyler kabarmış ve vücud gerginleşmiş, bir taraftan diğerine zikzak yapıyorsa sizi ikaz etmektedir. Proveke edilirse heran ısırabilir. Eğer size doğru hızla yaklaşıyorsa, yapabileceğiz en iyi tutum yolundan çekilmek ve sakinleşmesine yardımcı olmaktır. Göğsünü kabartması, kızgın olduğunun bir diğer göstergesidir.
Sırt üstü yatış
Bu yatış şekli yabani kuşlarda pek rastlanmaz. Bir kısım evcil kuşlarda gözlenir ve bu pozisyonda uyuyabilirler.
Çıkarma / ıkınma pozisyonu
Dışkılama öncesi kuş geri geri yürür, ıkınır ve kuyruğunu kaldırır.
Kuşlar vücutlarını, dolayısıyla organlarını birbirleriyle haberleşmek ve iletişim kurmak için kullanmaktadırlar. Bu mesajlar bazen çok belirgin olup pek çok hayvan bu mesajları algılayabilmektedir. Kimi beden dili davranışları belirgin, anlaşılır olmayabilir. Anlamak için deneyim ve sabır gerekir. Pek çok türün kendine özgü vücud dili olduğuğu gibi kuş türlerinin ortak dili ve davranışlarıda bulunmaktadır.
Kuş ile iletişim kurmak için sabırla iyi gözlemlemek ve vücud dilini anlamak gerekmektedir. Bu şekilde hayvanla daha iyi ve daha kolay bir bağ kurar, evcileştirme ve eğitmede başarılı elde edilir.
Kanatlı Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Süs kuşlarının bazıları aksi/ huysuz olarak tanımlanır; bir dakika önce sevgi dolu ve oyuncu iken hemen sonra isteksiz, ilgisiz ve soğuk davranabilirler. Kuşun vücut dili bazen oldukça belirgin bazen de çok kurnazca size neye ihtiyacı var, sıkıntıları nedir konusunda fikir verebilir. Vücud dileri ve farklı ötüş tarzlarını kullanarak mutlu, hoşnut, ürkek, öfkeli, hasta, aç, yorgun, ele alınmaya ve okşanmaya hazır olup olmadıklarını anlatabilirler. Her ne kadar papağanlar ve diğer kuşlar farklı vucüt dilleri ile iletişim kursalar da, aşağıdaki davranışlar bazılarında diğerlerinden daha sık bazılarında daha bariz olarak evcil kuşların büyük kısmında gözlenir. Kuşunuzun gözleri, sesi (ötüş tarzı), kanatları, kuyruğu, gagası ve davranışlarının ayrıntılı gözlenmesi size çok şey anlacaktır.
GÖZLER
Kuşlar, insanlardan farklı olarak gözbebeklerini çok çabuk büyütüp küçülterek irislerini kontrol edebilirler. Bu durum hayvan heyecanlan-dığında, bazı şeylerle çok ilgilendiğinde, kızdığında, ürktüğünde ya da saldırgan olduğunda gözlenebilmektedir.
FARKLI SESLER / ÖTÜŞLER
Kuşlar yaban hayatında, diğerlerini tehlikeden uyarmak, eşlerini cezbetmek, yaşam alanlarını korumak ve sosyal ilişkilerini sürdürmek için bazı sesler çıkarmaktadırlar. Evcil kuşlar ise çoğu zaman yüksek sesle bizlerle ilişki kurmaya çalışırlar.
Ötüş, konuşma ve ıslık ötüşü
Bu sesler genelde kuşun mutlu, sağlıklı ve halinden memnun olduğunun işaretidir. Bazı kuşlar izlenilmeyi sevdiklerinden cevresindekilere öter, konuşur ve ıslık ötüşüyle seslenirler. Bazı kuşlarsa sesiz kalırlar. Hâsılı kuş tehlike olmadığına emin, güvende hissediyor ve yaşadığı ortam rahatsa bir alışkanlık olarak bu aktivelerini sergiler. Genelde güneş doğduktan sonra, sabahın ilk saatlerinde ve güneş batmak üzere iken, alaca karanlıkta daha sık, ancak hayvan kendini mutlu hissediyorsa ve çoşkuluysa her zaman yaparlar.
Konuşur gibi ötüş
Bu tür ötüş düşük veya yüksek tonda olabilir. Kuş memmun olduğunda veya konuşma öğrenme pratiği yaparken düşük tondaöter. Yüksek tonda ötüş, size orada olduğuna, dikkat çekmeye, hatırlatmaya yöneliktir. Yaban hayatında kuşlar akşam uyumdandan önce sürünün diğer üyeleriyle ilişki kurmak için çoğu kez bu tür öterler.
Mırıldanma
Kedi mırıltısına benzemez. Kuş mırlıdaması daha ziyade düşük tonda şarkı mırıldamak gibi veya sıkıntılı şarkı söylemeye benzetilebilir. Mırıldanışta ne ifade etmek isteğini anlamak için hayvanın cevresi, başka davranışları göz önüne alınmalıdır.
Dil şaklatma
Dilini gagasına vurarak hızlı hızlı şaklatması, genel anlamıyla; “Amacım, sizi rahatsız etmek değil, bir arkadaş istiyorum. ” ifadesi, kuşun kendi kendine eğlendiğini ya okşanmak ya da ele alınmak isteğinin işareti sayılmalıdır. Çoğunluk kişisel bir özellik olarak tepeli papağanlarda rastlanmaktadır.
Homurdanma
Evcil kuşların hepisinde görümemekle birlikte, homurdanma saldırgan bir tavırdır. Eğer kuşunuz homurdanıyorsa, etrafı kontrol edin ve rahatsız edebilecek şeyleri uzaklaştırın. O anda kuşlar ellenmeyi ve dokunulmayı istemezler. Homurdanmaya benzer sesler çıkarıldığında gözbebekleri büyümemişse, genelde tüyler kabarıksa, kuşun rahat ve mutlu olduğunun göstergesidir.
Aksırma, tıksırma
Kuşlar tıpkı bizim gibi, toz, solunum yolu irritasyonu, buruna küçük böçek veya tüy parçacıklarının kaçması benzer nedenlerden aksırıp, tıksırırlar. Bazı kuşlar aksıma/tıksırma davranışı ile pozitif bir baskı oluşturup yabancı cismi dışarı atarlar. Bunda başarılı olamazsa hekime başvurmak gerekir.
Havlama
Bir kısım kuşlar konuşmaya başlama döneminde heycanlandığında, eşine veya cevresindeki diğer kuşlara üstünlük göstermeye kalkışırken sokak köpekleri gibi havlama benzeri sesleri çıkarırlar.
KANATLAR
Kanatlar her zaman uçmaya yaramaz; çoğu kez iletişimde kulanılmaktadır.
Kanat çırpmak
Kanat çırpmak veya yerde uçmak; alıştırma ya da hayvanın mutlu olduğunun göstergesidir. Kuşlar genellikle ya gerinmek veya serinlemek için kanatlarını açarlar.
Kanat dönmesi
Kanat dönmesi sinirlenme/öfkelenme veya ağrı gibi birçok şeyi düşündürebilir. Dönme, tüyleri kabartmak ya da düzeltmeki için de kullanılablir. Kanat dönmesine sırt kaburlaşması ve başın eğilmesi eşlik eder. Bunun kuşun yem istemesi anlamına geldiğini gözden kaçırmamalıdır.
Kanat düşmesi
Genç kuşlar kanatlarını açıp kapamayı öğrenirken kanatlarını düşürebilirler. Ancak yaşlılarda kanat düşmesi hastalık belirtisi olabilir. Eğer kuş fiziksel güç sarf etmişse yorgunluktan ötürü kanatlar düşmüş veya yıkanmışsa kanatlarını kurutmaktadır.
TÜYLER
Kuş tüylerinin aldığı pozisyonda vücud dili kapsamında sayılmalıdır.
Tüylerin kabarması
Kuşlar gagaları ile tüylerini düzeltme ve temizleme sırasında kabartırlar. Bazı kirleri veya tozları temizledikten sonra tüylerini normal pozisyona getirirler. Bazende kabarmış tüylerini bir rahatlama aracı olarak da kulanırlar. Eğer yaşadığı ortam soğuksa hayvan tüylerini kabartır. Son olarak, eğer tüyler hep kabarıksa hayvan büyük olasılıkla hastadır, vakit kaybetmeksizin veteriner hekime götürülmelidir.
Tepe tüyleri posizyonları
Kakatu ve sultan papağanlarında diğerlerinden farklı olarak, tepelerinde belirgin tüyleri bulunmakdır. Huzurlu ve rahat bir kuşta tepe tüyleri genelde arkaya doğru posizyondadır. Yalnız, uç kısmı hafif yukarı kıvrıktır. Eğer sizi görünce heyecanlanır, yeni bir oyuncak ya da beslenirse tepe tüylerini kaldırarak yepaze gibi açarlar. Tüyler yukarı doğru fazla kalkmışsa bu belirgin bir heyecan veya korkunun belirtisidir, bu uyarı kâale alınmalıdır. Agresif ya da korkmuş kuş tepe tüylerini yatay duruma getirerek siner ve tıslar.
Titreme
Kuşlarda titreme, korku, aşırı heyecan veya üreme davranışının bir göstergesi olabilir.
KUYRUK
Kuşlar da diğer evcil hayvanların kuyrukları gibi kuyruk tüylerini iletişim amaçlı kulanmaktadırlar.
Kuyruk sallama
Kuşlar tıpkı köpekler gibi size olan memnuniyetinin belirtmek için kuyruklarını sallalrlar. Keza bu eylem, dışkılamanında bir habercisi olabilir.
Kuyruk döndürme / kıvırma
Kuyruk döndürme / kıvırma genellikle mutluluğun bir göstergesidir. Sahibini gördüğünde, sevdiği bir oyuncakla oynadığında ve ödüllendirildin de gözlenebilir.
Kuyruğu aşağı-yukarı sallama
Kuyruğu aşağı yukarı sallamaya hızlı soluma eşlik eder. Bu gayret ve enerji gerektiren eksersizin ardından bir dinlenme anıdır. Ciddi bir aktivite söz konusu olmamasına rağmen, eğer hayvan kuyruk tüylerini yukarı-aşağı sallıyor ve soluyorsa solunum sıkıntısı veya enfeksiyon olabilir. Hekiminin görmesi gerekir
Kuyruk yepazeleme
Kuyruk tüylerini yelpazemeye çoğu kez saldırganlık veya öfke gibi başka davranışlar eşlik eder. Kuyruk tüylerini açmak bir canlılık ve güç gösterisidir.
BACAKLAR VE AYAKLAR
Bacaklar ve ayaklar vücudun diğer kısımları gibi iletişimde fazla kulanılmaz. Fakat kuşun çok enterasan kimi davranışları gözlenebilir.
· Ayak tıkırdatma
Özellikle kakatu ve sultan papağanlar gibi kimi kuşlar ayaklarını kafese vurup tıkırdarak karşı tarafa üstünlük gösteri sergilerler. Bu eseriyetle karşı tarafa gözdağı hisisni vermek için yapılır.
Güçsüz/Mecalsiz bacaklar
Bazı kuşlar ayakta durmak veya tünemek istemezler. Bu birden bire gözlenen “güçsüz bacak” sendromudur. Sendrom genellikle kuş uzun süre elde tutulmanın ardında kafesine konmak istendiğinde gözlenir; bu bir tür direnme, karşı koyma göstergesidir. Bu durumda bir müddet daha elde tutularak kuşun kendine olan ilgisinin artmasını beklemek gerekir. Böylece bacakların kuvvetlendiği ve ayakta durabildiği görülecektir. Kimi kuşlar bunu rutin bir davranış bicimi olarak sergilerler.
Baş aşağı sakma
Baş aşağı sakma kimi kuşların doğal davranışının bir parçasıdır. Böyle davranırken ortam rahat, hayvan mutludur.
Kafes tabanını eşeleme/ kazıma
Gri Afrika papağanı gibi bazı kuş türleri tabii ortamlarda gıdalarını yerde temin ederler.Ev ortamında ise tıpkı tavuk benzeri kafes tabanını eşelerler.
BAŞ VE GAGALAR
Gaganın yem toplamak, tüyleri temizlemek ve düzeltmek, sert kabuklu yemiş ve tohumları kırmak gibi birçok fonksiyonu bulunmaktadır. Keza yuva yapma yanında, savunma ve saldırı amaclı bir silah olarak kullanabilmektedirler. Sahihibiyle iletişime de gagası ile geçmekdir.
Gaga bileme
Gaga bileme genelde kuş uykudayken olur. Gagasının diğer gaga üzerinde kayması / sürünmesi tarzındadır. Bu işlem gaganın en iyi durumda tutulması amacıyla yapılmaktadır.
Gaga tıkırdatma
Gaga tıkırdatma ya da üst gaganın alt gaga üzerinde öne arkaya kaydırılmasının pek çok anlamı olabilir. Bir defa tıkırdatıyor ve gözlerini size doğru odaklıyorsa sizi karşılıyor ya da bilgilendirmeye çalışıyor demektir. Eğer defalarca gaga tıkırdatıyorsa uyarıyordur. Bu durumda kuşun ele alınması gerekir. Gaga tıkırtatma genede tepeli papağan türlerinde gözlenir.
Gaga temizleme
Genellikle kuş beslenmesini takiben gaganı kafes zemini, telleri veya tüneğe sürterek temizler. Kimi kuşlar gaga temizlemeyi yaşam alanlarını belirlemek için de yapmaktadırlar. Bazıları da bunu diğer kuşlarla karşılaşınca ve kendi yaşam alanlarını korumak için sergilemektedirler.
Isırma
Kuşlar pek çok sebeble ısırabilirler. Bu davranışın nedenlerini anlamak için cevrelerini dikkatlice gözlemek gerekir. Şöyle ki; yaşam alanını korumak, korkusuz olduğunu göstermek ya da kızdığında ısırabilmektedirler. Eğer çömelmiş pozisyonda gaga açıksa bu ısırmaya hazır olduğunun işaretidir.
Çiğneme
Genç yavrularda ısırma/çiğneme gaganın gelişimi sırasında sık görülmektedir. Bulabildiği her nesne ile gagasını kaşımaya çalışır; ısırır, çiğner. Ele alınırsa açıtmadan eli ve parmakları hafif hafif ısırır. Pek çok kuş çiğnemeden oldukca keyif alırlar ve hem gagalarını belli formda tutmak hem de eğlenmek amacı gibi değişik sebebden yaparlar. Farklı çiğneme oyuncakları bulunmaktadır. Bunlar kuşu stimule etme, uyarma ve ilgisini çekip oynaması için kullanılabilir. Bu şekilde uygunsuz ve istenmeyen şeyleri yutmasının önüne geçilmiş olunur.
Kusma/Öğürme
Kusma; ağız, yemek borusu veya kursaktan yediğini çıkarmasıdır. Eğer kuş gözlerini odaklıyor, başını öne eğip boynunu uzatarak kusuyorsa sahibine ilgisini gösteriyordur. Kuşlar genelde yavrularını- da böyle beslerler. Keza ergin kuşlar bu şekilde birbirlerini besleyerek kur yaparlar.
Gagayla dokunma
Kuşların oyunlarından biri de; biribirlerinin gagasını yakalayarak güreşir gibi oynaşmalarıdır.
Baş salama /titretme
Kafa sallama genelikle Afrika gri papağan türlerinde rastlanır. Nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Başı aşağı –yukarı sallama
İlgi bekleyen kuşlar başlarını yukarı aşağı hareket ettirirler.
DURUŞ
Kuşaların vücut duruş ve pozisyonları önemli olup kimi duruş ve pozisyonları özel anlamları vardır.
Rahatlama
Eğer hayvan rahatlamış, dinleniyor, baş ve vucuduna odaklanmışsa mutludur.
Tetikte
Baş ve vücut gergin, tüyler kabarıksa size yaşam alanı sahiplendiğini işaret ediyordur.
Başını eğme
Kuşbaşını size doğru eğiyor veya yukarı aşağı hareket ettiriyorsa sizden ilgi bekliyor, başının okşanmasını, hafif kaşınmasını beklemektedir.
Baş aşağı duruş
Kanatlar kalkık rahatlamış vücuyla baş aşağı pozisyondaysa sizin veya mustakbel eşinin dikkatini çekmeye çalışmaktadır.
Kızgınlık
Bir kuş başını öne doğru indirmiş, gözlerini odaklamış, kuyruk tüyleri çan şeklinde, tüyler kabarmış ve vücud gerginleşmiş, bir taraftan diğerine zikzak yapıyorsa sizi ikaz etmektedir. Proveke edilirse heran ısırabilir. Eğer size doğru hızla yaklaşıyorsa, yapabileceğiz en iyi tutum yolundan çekilmek ve sakinleşmesine yardımcı olmaktır. Göğsünü kabartması, kızgın olduğunun bir diğer göstergesidir.
Sırt üstü yatış
Bu yatış şekli yabani kuşlarda pek rastlanmaz. Bir kısım evcil kuşlarda gözlenir ve bu pozisyonda uyuyabilirler.
Çıkarma / ıkınma pozisyonu
Dışkılama öncesi kuş geri geri yürür, ıkınır ve kuyruğunu kaldırır.
Kuşlar vücutlarını, dolayısıyla organlarını birbirleriyle haberleşmek ve iletişim kurmak için kullanmaktadırlar. Bu mesajlar bazen çok belirgin olup pek çok hayvan bu mesajları algılayabilmektedir. Kimi beden dili davranışları belirgin, anlaşılır olmayabilir. Anlamak için deneyim ve sabır gerekir. Pek çok türün kendine özgü vücud dili olduğuğu gibi kuş türlerinin ortak dili ve davranışlarıda bulunmaktadır.
Kuş ile iletişim kurmak için sabırla iyi gözlemlemek ve vücud dilini anlamak gerekmektedir. Bu şekilde hayvanla daha iyi ve daha kolay bir bağ kurar, evcileştirme ve eğitmede başarılı elde edilir.
